Dumą Powiatu Średzkiego jest dziedzictwo historyczne. Pałace, kościoły i parki są namacalnym dowodem burzliwej historii tego regionu. Do najbardziej unikalnych zabytków zalicza się:

- gotycki Ratusz w Środzie Śląskiej ze zrekonstruowaną, unikatową polichromią,

- resztki fortyfikacji miejskich (mury obronne) otaczające Środę Śląską a wzniesione pod koniec XIII w.,

- kościół Najświętszej Marii Panny w Środzie Śląskiej ufundowany przez Henryka Brodatego, wzniesiony około 1220 r. w stylu romańskim

- gotycko-renesansowy zamek na wodzie w Wojnowicach ogrodzony pięknym parkiem,

- kościół cmentarny św. Urszuli w Udaninie wzniesiony w XIII w. z kamienia.

Największą perłą Ziemi Średzkiej jest odkryty w 1985 r. Skarb Średzki, prezentowany w Muzeum Regionalnym w Środzie Śląskiej uważany jest za jedno z najbardziej sensacyjnych odkryć ubiegłego tysiąclecia.